Göy cismi qalaktikaların formalaşma sirrinə daha yaxınlaşırlar
Alimat Aliyeva tərəfindən
Elm adamları, onillərdən bəri müzakirə olunan iri elliptik qalaktikaların formalaşması ilə bağlı yeni sübutlar toplayıblar. Southampton Universitetindən alimlər, Çin Purpura Dağ Gözlemi və Çin Elmlər Akademiyası ilə əməkdaşlıq edərək, bu qədim qalaktikaların formalaşmasının soyuq qaz və qalaktikalara toxunmaların səbəbi olduğunu qənaətləndiriblər. Azernews xəbər verir.
Southampton Universitetindən tədqiqatın həmmüəllifi Dr. Annagracia Puglisi, iki disk-şəklindəki qalaktikaların toqquşması nəticəsində qazın mərkəzə axması və trilyonlarla yeni ulduzun yaradılmasının təşviq edildiyini izah edib. Bu toqquşmalar, universumun daha aktiv evolyusiya mərhələlərində, yaxlaşıq 8-12 milyard il əvvəl baş verib.
Tədqiqat qrupu Çilidəki ALMA teleskopundan istifadə edərək uzaq universumda 100-dən çox ulduz yaradan qalaktikaları analiz etmişdir. Purpura Dağ Gözlemindəki tədqiqatın rəhbəri Qin-Hua Tang, alimlərin uzaq, çox parlaq qalaktikalar tərəfindən işıldayan işıqın dağılımına əsaslanan yeni bir texnika istifadə etdiklərini bildirib. Bu metod, sferal qalaktikaların intensiv ulduz yaranma dövrlərində formalaşdığının birinci sağlam sübutunu vermişdir.
Tədqiqat qrupu, A3COSMOS və A3GOODSS arxivlərindən məlumatları istifadə edərək öz tədqiqatlarını genişləndirmək niyyətindədir. Onlar, yaxın vaxt şüurlu töküm kəşfiyyatı JWST (James Webb Kosmos Teleskopu) və Euclid peykləri ilə birgə Çin Kosmos Stansiyasında yerləşən teleskoplar məlumatlarını da inteqrasiya etməyi planlaşdırırlar. Dr. Puglisi, bu çoxtərəfli yanaşmanın universumun evolyusiyasına dair bizim anlayışımızı əsaslı şəkildə dərinləndirəcəyini vurğulayıb, ilk qalaktikaların necə formalaşdığına dair daha dəqiq bir şəkil təklif edəcəyini qeyd edib.
Bu inkişafçı tədqiqatın nəticələri Nature jurnalında dərc olunub. Bu nəticələr, alimlərin artıq qalaktika formalaşmasının uzunmüddətli sirrinin həllinə bir addım daha yaxın olduğunu göstərir və bugünkü gözlədiyimiz universumun formasını şəkilləndirən prosesləri yeni bir işıqda təqdim edir.
Elmi Tədqiqatın İnsani Cəhəti
Günlük həyatımızda gördüyümüz göy cisimləri və qalaktikalar, milyardlarla ulduz və planetə ev sahibliyi edir. Amma bu məqalədən aydın olur ki, bu qalaktikaların formalaşması, 8-12 milyard il əvvəl universumun daha fəal fazaında baş verən qalaktikaların toqquşması və soyuq qazların mərkəzə axması ilə bağlı idi. Bu tədqiqat, bizə göy cisimlərinin necə formalaşdığını daha yaxından başa düşməyə kömək edir və universumun evolyusiyasına dair daha çox məlumat verir.
Bu yeni sübutların əldə olunması, öz bir qədər qayğılı mənim üçün də şübhəsiz ki, göy cisimləri və qalaktikaların mövcud formalaşması haqqında daha dərindən düşünməyə vadar edir. Belə elm tədqiqatları vasitəsilə, biz insanlar, ətrafımızdakı kosmik divarların arxasındakı sirri hələlik çözməyə çalışırıq və universumun yaranmasına dair daha geniş bir perspektiv əldə edirik. Bu məqaləni oxuyaraq, göy cisimlərinin və qalaktikaların sirlərinə daha yaxından nəzarət etməyə vadar olur və elm aləminin müasir inkişafına dair daha çox məlumat əldə edirik.
