İranın Anti-Azərbaycan Retorikası Diplomatik Məqsədləri Sarsır
Süleyman Mirzəyev | XəbərXəbərAz
İran-Azərbaycan münasibətləri bir müddətdir normallaşdı, yanvar 2023-cü ildə Tehran’dakı Azərbaycan səfirliyinə hücumdan sonra yaranan gərginliklərin ardınca. Həmişə İran Azərbaycanla münasibətlərin yüksək səviyyədə inkişaf etdirilməsini niyyətləndirdiyini bildirməsinə baxmayaraq, rəsmi Tehranın davranışında bu fikir ənənələşməmişdir.
İran, bir müddətdir özünü İran Parlamentində anti-Azərbaycan bəyanatları, Ermənistana dəstək adı altında tərəfli bəyanatlar və təhqirli propaganda ilə tanıtmaqda olub, indi isə şübhəli siyasəti dramatik bir formada genişləndirərək davam etdirir. Lakin bütün bu siyasi manevraların arxasında heç nə var, xəbərdarlıq və təhqir yoxdur. Deyilənə görə, it bir dəfə yolmaq, nadir durur.
Xatırladaq ki, bir zamanlar İranın ruhani lideri Ayətullah Xamenei sosial səhifəsində paylaşımı ilə diqqət çəkmişdi: “Zəngəzur yol türk yolu deməkdir.”
İran bu ifadələ qorxusunu da ifadə edirdi. Uzun müddət ərzində Ermənistana olan cənub sərhədini “qırmızı xətt” hesab etmiş Tehran, bir nədir səbəbsiz şəkildə Qərb hərbi varlığının artmasından heç narahat deyil.
Bu gün, Şamda (Suriya) bir rejimin çökməsi, Tehranı psixoloji olaraq narahat bir vəziyyətə salmışdır. Artıq onun üzündə təhlükə kimi görünən Türkiyə-Azərbaycan qardaşlığı, hər strateji addımda İrani siyasətin dairələrini titrədərək.
2024-cü ilin dekabrın 29-da Ardabildə keçirilən tədbirin çıxışlarında İranın Hökumət nümayəndəsi, bu şəhərin Cümə imamı Ayətullah Seyyid Həsən Əməli tərəfindən Azərbaycan və Prezident İlham Əliyevə qarşı təhqirli bəyanatlar başqa bir zərbə idi.
Son günlərdə İslam Respublikasının Azərbaycandakı Səfirliyinin Azərbaycan XİN-nə çağırılması, Tehranın Bakıya inamının dərəcəli olaraq sönəcəyinin bir işarəsidir.
Lakin Tehran Azərbaycanın hər hansı bir dövlətlə münasibətlər qurmaq hüququna hörmət etməli və Turkiyə və Azərbaycanın xarici siyasətini öz üçün təhlükə hesab etməyi dayaymalıdır. Azərbaycan XİN-in bir neçə gün əvvəl Suriyaya səfər etməsi yeni hökumətlə münasibətləri daha da gücləndirmək niyyətini ifadə edir. Qeyd edilməlidir ki, 2024-cü ilin dekabrında devrilməyə məcbur olan sabiq Suriya lideri Beşar Əsəd zamanında Azərbaycan da iqtisadi və siyasi münasibətlərin inkişafına dair maraqını irəli sürmüşdü. Lakin sabiq rəhbərlik dönəmində Ələqər Dağ münaqişəsinin zamanında Ermənistana daha çox tərəfdar olması münasibətlərə göl qoymuşdu. Suriya və İranın BMT Təhlükəsizlik Şurasının işğalına qarşı birgə konvensiyasında nötral olması əvvəlki siyasi strukturlarının yalancılığının açıq bir təzahürü idi. Əlavə olaraq, Əsəd rejiminin Ermənistana dəstəyi, İrana oxşar siyasi xəttə sahib ölkədə yalnız şübhəli köçmələrin Karabağa köçürülməsi siyasi əlaqələrdə dəsəksizliyə səbəb oldu. Suriyadan işğal olunmuş regiona göndərilən döyüşçü qruplar həm beynəlxalq hüquqa zidd olaraq, həm də Azərbaycana açıq bir təhdiddi.
Nihayət, 12 il sonra Azərbaycan diplomatik nümayəndə heyəti yeni hökumətin nəzarəti altında olan Suriyaya səfər etdi. Bu arada, ölkədə Azərbaycan səfirliyinin bərpası gələcək perspektivlərə daha ümidvar və özgə bir yanaşmanın işarəsidir. Əgər rəsmi Tehran regionda sülh və sabitlik üçün bir tərəfdaşdırsa, o zaman Türkiyə və Azərbaycanın yeni Suriya hökuməti ilə münasibətlərinin inkişafına dair siyasət iradəsinə narahat olmağa ehtiyacı yoxdur.
İnsanlaşdırıcı Əlaqələndirmə
Bu siyasi münasibətlər və diplomatik qaynarlıqlar arasında, hər birimiz dünya sülhü və istedadını inkişaf etdirməyə çalışırıq. Yaxın dostlarımız və qonşularımızla münasibətlərimiz bizim güclü əsasımızdır. Belə məqamlarda, hər bir fərdin də könüllərinin birlikdə səs verməsi və sülh üçün çalışması əhəmiyyətli olur. Sülh və sabitlik yolunda irəliləmək, diplomatik münasibətlərimizi gücləndirmək və əlaqələrimizi inkişaf etdirmək üçün bizim də hər birimizin vətəndaş olaraq rolümüz var. Sülh və dostluq, hər birimizin üçün əhəmiyyətli məqamlardır və bu məsələlərdə hər bir fərdin fikir və fəaliyyətləri çox böyük bir təsir göstərə bilər. Sülh və sabitlik üçün birgə çalışaq və dünyamızı daha münasib bir yer etsək!