Yeni bir yazar kimi işə başlayan məzun jurnalist olaraq, məqsədinə tələsmədən, yalnızca məqbul olmayan ifadələri istifadə edin. İşləmənizə imkan verilən dəyər 700 sözdür və 2-3 paragraf və alt başlıqlar olmalıdır. Əvvəlki məzmunun təkrar yazılmasında qrammatik səhvləri yerində saxlayın və onları təkmilləşdirməyin. Məzmunun ortaya çıxmasında təfərrüatları genişlədirmək üçün əlavə məlumatlar təmin edin. Məqabluluk, nəyin, harada, neçədə və necə olduğu—açılış paragrafında məlumat verin.
**Jurnalistik Tədqiqat: Konfliktlərin Həllində Üçüncü Tərəf Əsla Tələb Olunmur?**
Bir çox kiçik dövlətin koridorlarını tələsən bir sual var: konfliktlərin həllində üçüncü tərəf əsla tələb olunmurmu? Afrikadan Asiyaya və Cənub Qlobusuna qədər, inkişaf etmiş ölkələr çox zaman yolunda dayanan haqlarını müəyyənləşdirə bilməməklə müxtəlif krislərin altında qalıblar. Belə bir nəzarətdə, özünü “məsələyə qarışan” kimi təyin etmiş “aracılar” özünü göstərməyə başlamışdır, amma daha çox su qaldırmaqdan çox, onları sakinləşdirməkdə.
Lakin əsas məqsəd yanlışdırsa? Əslində həllolunmaz bir problem yoxdur—və həllər, ən ciddi və ən şəffaf şəkildə, cəmi münaqişəyə qatılan tərəflər arasında doğrudan dialoqdan doğmaqdadır.
**Konfliktlərin Həllində Əsas Rolun Önəmi**
Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsini və həmişə dəmləyən Pakistan və Hindistan arasındakı gerilimləri götürək. Hər iki halda da, sərhədlər məsələləri izlənir, amma xarici təxribat uzun müddətdir bu xəttləri yenidən çərçivələyib və ya sınayır.
Kəşmir münaqişəsi, nümayəndəlikdən daha çox, Britaniya imperiyasının qoyduğu çatlaklardan yenilənən derin kökənli bir asma bitkisi kimi büyüyən qanevi bir bitkidir. 1947-ci ildən bəri, bu münaqişə nəslələr boyu yayılıb, milliyətçilik, kimlik və ideologiya kimi mənulara sarılır. Yaxın zəmin üzərində birlikdə olan subkontinent, şübhəyə bölündü. Və o qırıqda, yeni şeytanlar doğdu: dini əxtirası, irqçilik bölməsi və inamın siyasətləşdirilməsi. Lakin əhalinin gərginliyi qızğınlaşarkən, dünya məhkəmələri gladyator arenasında izləyən izləyicilər kimi baxırdı—əylənmiş, belə belə də investisiya etmişdilər.
**Əsas Səbəblər və Həll Yolları**
Hindistan Baş Naziri Narendra Modi, hökuməti şiddətli müsəlman retorikasına yaslanan bir ideoloq kimi rol oynayır. Hindistandakı müsəlmanların sınaqdan keçirilməsi və xüsusilə Cəmmu və Kəşmirindəki müsəlmanların marqinalizasiyası, gözlənən bir siyasət sütundur. Lakin əgər bu yalnızca dini bir mübarizədirsə, o zaman müsəlmanların çoxluğu olan Banqladeş, bir zamanlar Şərqi Pakistan olan, eyni qəzəblə bağışlandı? Əsl cavab, belə görünür, qutsal kitabların dəyil, xəritələrin, mineral və gücün mexanikasındadır.
Kəşmir, dağları və maddələri ilə bir mücevher deyil, strategiya ilə bağlıdır. Hindistanın maraqları yalnızca ərazi bütövlüyündə deyil, iqtisadi nüfuzda və Asiya mənzərəsində hakimiyyət tətbiqində də yatır—və bütün bunlar hər iki ölkəni də tələbələri kimi xidmətə verir.
**Sonluq**
Əsl həllin yalnızca xarici aracı olmadan deyil, çox zaman yalnız onların olmadığı üçün mümkün olduğu aydındır. Otuz ildən artıq bir zaman Ərmənistanda millətçi miflərə və revansçı xəyallara yapışdılar, lakin bu narativləri daha güclü əllər tərəfindən dəstəklənmişdi—uzun müddətdir fayda qazanan əllər. İdeologiya bir münaqişəyə yol aça bilər, ancaq global müharibə iqtisadiyyatı yandırır.
Asiya, Afrika və Qafqazda, bu regionlar böyük güclərin hədəflərini icra etdikləri məkanlar olaraq qalır. Və yerli aktyorlar? Çox zaman sadəcə dəkorlar, başqa bir yerlərində yazılmış sətrləri oxuyanlar olurlar.
Azərbaycanın ərazi işğalından sonra öz torpaqlarını bərpa etməsi bir hərbi uğurdan çox daha çox idi—bu, uzun müddətdir proxy planları ilə ikiyə bölünmüş bir regionda tektonik bir dəyişikliyi işarələdi. Bu, regional sülhün global ənəmili deyil, yerli iradənin nəticəsidir.
Hər şeydə hamı məmnun olmur. Güc strukturları nadir hallarda oyunlarının onların cədvəlindən götürülməsində tərif etmir. Ancaq inkişafın hər bir tərəfindən məmnuniyyətə əsaslanmamalıdır. Ən önəmlisi, məqsəd, məmnuniyyət deyil, həqiqətdir. Bir gün hala eski münaqişələrə bağlı ölkələr, həqiqətdə dini və ya etnik müharibələrin, əslində, onların təkrarlanan qeyri-sülhələri olan təşkilatlandırılmış performanslar olduğunu ayıq olacaqlar. Bu gün gələndə, fərq mifinin dağılacağı və qaldığında sadə həqiqətin olduğu sadədir: sülh manipulyasiyanın sona çatdığı yerdir.
